Prognozy inflacji dla Polski a ceny nieruchomości
- 21 marca 2024
Inflacja to jeden najważniejszych czynników kształtujących sytuację gospodarczą w kraju. Z tych przyczyn osoby planujące inwestycje uważnie analizują poziom i wartość inflacji oraz przewidywania analityków rynku. Wskaźnik inflacji oraz PKB to czynniki determinujące rozwój gospodarczy, oraz wpływające na decyzję inwestorów zarówno prywatnych jak i komercyjnych. Czy przewidywania dotyczące inflacji na ten i przyszły rok będą sprzyjały nabywaniu nieruchomości, czy staną się hamulcem inwestycyjnym?
Wzrost gospodarczy i poziom inflacji według założeń Narodowego Banku Polskiego
Na początku marca Narodowy Bank Polski podał do wiadomości sporządzone przez ekonomistów najnowsze prognozy dotyczące przewidywanego tempa PKB i inflacji dla Polski. Scenariusz zakłada dwa warianty. Pierwszy dotyczy kontynuacji, drugi zaprzestania stosowania tarcz antyinflacyjnych. Scenariusz NBP dotyczący kontynuacji wsparcia antyinflacyjnego zakłada wskaźnik inflacji CPI na poziomie 3% w 2024 roku oraz odpowiednio 3,4% w 2025 i 2,9% w 2026 roku. W tym projekcie tempo wzrostu gospodarczego ma przyspieszyć do 3,2%, a w latach 2025 i 2026 odpowiednio do poziomu odpowiednio 3,6 % i 3,2%. Porównując obecne założenia z listopadową prognozą, najnowsze założenia dotyczące inflacji są niższe, niż przewidywano. W przypadku scenariusza zakładającego rezygnację z tarcz osłonowych projektowana inflacja ma wynieść 5,7 % w 2024 roku, według założeń ma spaść w 2025 roku do poziomu 3,5%, a w 2026 do 2,7%. Z podanych danych wynika, że ekonomiści NBP zakładają dalsze obniżenia poziomu inflacji i pobudzenie polskiego PKB. Według ekspertów wynika to z faktu, iż poprzednia prognoza pochodząca z listopada 2023 roku zakładała scenariusz gospodarczy bez uwzględnienia tarcz antyinflacyjnych, co przedłożyło się na wyższe prognozy. Tarcze osłonowe na ten moment zostały przedłużone do końca czerwca 2024 roku i dotyczą zamrożenia cen gazu, prądu i ciepła dla gospodarstw domowych oraz zerową stawkę VAT na żywność do końca marca 2024 r. Jak na razie nie zapadły jeszcze decyzje o przedłużeniu tarcz osłonowych na kolejne miesiące. W przypadku odmrożenia cen paliw może to oznaczać podbicie prognozowanej inflacji nawet o 3 punkty procentowe, a powrót do VAT na żywność oznacza dodatkowo 1 punkt procentowy w górę, co łącznie dałoby 4 punkty procentowe wzrostu inflacji.
Jakie mogą być skutki wygaszenia tarcz antyinflacyjnych?
Biorąc pod uwagę scenariusz NBP, zakładający wygaszenie tarcz antyinflacyjnych można spodziewać się silnego wzrostu inflacji. Dla przypomnienia może już to nastąpić od kwietnia 2024 kiedy możliwy jest powrót do 5% stawki na żywność. Do tego od lipca dojdzie odmrożenie cen prądu, gazu i ciepła dla gospodarstw domowych, co zdaniem ekonomistów może wywołać drastyczny skok inflacyjny. Dynamika cen energii może przejściowo przekroczyć 20 % rok do roku, a ceny żywności wzrosną o 6% w relacji rok do roku. Całkowite wycofanie osłon obniżających ceny prądu, gazu oraz VAT na żywność może spowodować zdaniem ekonomistów, że siła nabywcza gospodarstw domowych znacznie się obniży, co wpłynie na wyhamowanie zakładanego wzrostu PKB. Obywateli nie będzie stać na kupno wielu dóbr, które mogą dla nich stać się dobrami luksusowymi, poza zasięgiem ich możliwości finansowych. Bez wątpienia projektowany scenariusz ze wzrostem inflacji i niższym PKB będzie miał wpływ na sytuację gospodarczą kraju, w tym także na rynek nieruchomości. Konsekwencją może być kolejny kryzys na rynku nieruchomości i luka popytowa w kolejnych latach. Mimo znaczącego, dynamicznego wzrostu minimalnego wynagrodzenia, które kolejny rok z rzędu podnoszone jest dwa razy w ciągu roku, może okazać się, że planowane wynagrodzenia nie nadążą za wzrostem cen. To oznaczać może dalsze ubożenie społeczeństwa i zastój w gospodarce. Tak trudna sytuacja ekonomiczna kraju, która może mieć miejsce po likwidacji działań osłonowych, nie pobudzi gospodarki i konsumpcji, a wręcz przeciwnie, może wywołać kolejny kryzys gospodarczy.
Prognozy wzrostu gospodarczego w przypadku przedłużenia działań osłonowych rządu
Zakładając scenariusz z przedłużeniem tarcz antyinflacyjnych, możemy spodziewać się w tym roku wzrostu PKB do poziomu 3,5 %, a w 2025 prognozowany wzrost ma wynieść 4,2 %. Bez przedłużenia działań osłonowych szacuje się znacznie niższe PKB, bo na 2024 rok szacowane jest w takim scenariuszu na 3,2% PKB oraz 3,6 % w roku 2025. Na podwyższenie PKB wpływ także będą miały zmiany legislacyjne, w szczególności podwyżki dla pracowników sfery budżetowej, co w połączeniu z podniesieniem minimalnego wynagrodzenia może stać się impulsem do aktywizacji inwestycji prywatnych. W rezultacie przy założeniu, że tarcze osłonowe zostaną przedłużone, możemy spodziewać się ożywienia rynku, także w sektorze nieruchomości. Dodatkowo zapowiadane programy wsparcia kredytobiorców mogą być znaczącym impulsem do poprawy PKB kraju.
Czy czeka nas kryzys gospodarczy?
Na to pytanie na ten moment nie są w stanie odpowiedzieć nawet eksperci. Wiele zależy od rozwoju sytuacji ekonomicznej związanej z utrzymaniem lub likwidacją działań osłonowych. W założeniu projekcji bez działań wspierających gospodarstwa domowe można spodziewać się nie tylko wzrostu inflacji i wyhamowania PKB, ale także kryzysu w branży nieruchomości. W sytuacji, gdy przeciętnemu obywatelowi coraz trudniej będzie regulować comiesięczne zobowiązania, trudno oczekiwać, że zaciągnie kredyt hipoteczny, który przekroczy jego możliwości finansowe. Zdaniem ekonomistów nawet atrakcyjne programy socjalne i aktywizujące mogą nie wystarczyć do pobudzenia rynku nieruchomości. W takim scenariuszu powrócimy do czasów gdy nieruchomości nabywają jedynie klienci dysponujący gotówką lub osoby zarabiające więcej niż średnie wynagrodzenie. Impulsem do poprawy sytuacji na rynku nieruchomości może okazać się rządowy program „Mieszkanie na Start”, który ma ruszyć w drugiej połowie roku. Warto jednak wziąć pod uwagę, że według projektu najwyższe dopłaty będą skierowane do osób nabywających duże mieszkania. Efektem takiej sytuacji mogą być dalsze wzrosty cen mieszkań, choć zdaniem ekspertów w tym roku drożeć mają przede wszystkim mieszkania duże, objęte największymi dopłatami programu „Mieszkanie na Start”. Z kolei zakładając realizację scenariusza z przedłużeniem tarcz osłonowych, które będą miały istotny wpływ na sytuację gospodarstw domowych, możliwość skorzystania z atrakcyjnego kredytu z dopłatami dla rodzin nabywających pierwsze mieszkanie może przynieść oczekiwaną poprawę sytuacji na rynku nieruchomości i dla inwestorów.
